Mittwoch, 31. Mai 2017

Η σημασία της Αλωσης


Η άλωση της Κωνσταντινούπολης αποτέλεσε μια σημαντική καμπή της παγκόσμιας ιστορίας. Η διασπορά των λογίων και των θησαυρών της γνώσης έδωσε νέα ώθηση στη δυτική σκέψη.
Ο Χάλαμ επισημαίνει, ορθώς, πως παρ ότι η Κωνσταντινούπολη είχε επιβιώσει πέραν κάθε προσδοκίας η γνωστοποίηση της άλωσης της έγινε δεκτή ως μια αιφνίδια καταστροφή. Ένα αίσθημα θλίψης ίσως και αυτοεπιτίμησης τάραξε την καρδιά της Χριστιανοσύνης.
Τα αποτελέσματα της κατάλυσης της Αυτοκρατορίας είχαν καταστροφικό χαρακτήρα. Η Κωνσταντινούπολη η οποία ήταν επί αιώνες η καρδιά της και το μεγάλο προπύργιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού απέβη οχυρό των οπαδών μιας εχθρικής θρησκείας.
Με την άλωσή της η Ευρώπη απώλεσε όλα όσα οι κάτοικοί της Κωνσταντινούπολης θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του πολιτισμού. Η φιλοσοφία η τέχνη η θεολογία και το δίκαιο που είχαν αναπτυχθεί στους κόλπους της είχαν ευτυχώς επηρεάσει ήδη τις δυτικές χώρες και λέω ευτυχώς γιατί μετά την άλωση της η πόλη έπαψε να ασκεί οποιαδήποτε επιρροή επί της ευρωπαϊκής σκέψης.


Σερ Εντουιν Πήαρσ, Η καταστροφή της Ελληνικής Αυτοκρατορίας, σελ.439

Η σημασία του Βυζαντίου

Το Βυζαντινό κράτος ήταν ο χώρος μέσα στον οποίο επέζησε ανά τους αιώνες ο πολιτισμός της Ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας. Για τον λόγο αυτόν το Βυζάντιο ήταν δότης , ενώ η Δύση δέκτης. Ιδιαίτερα την περίοδο της Αναγεννήσεως, όταν το πάθος για τον αρχαίο πολιτισμό κατέλαβε την ανθρωπότητα, ο δυτικός πολιτισμός βρήκε στο Βυζάντιο την πηγή, από την οποία γεύθηκε τους θησαυρούς της αρχαιότητας. Το Βυζάντιο διατήρησε την κληρονομά του αρχαίου κόσμου και επιτέλεσε έτσι την αποστολή του στην παγκόσμια ιστορία. Διέσωσε από τον αφανισμό το ρωμαϊκό δίκαιο τα ελληνικά γράμματα την φιλοσοφία και την επιστήμη, για να παραδώσει στην συνέχεια την ανεκτίμητη αυτή κληρονομιά στους λαούς της δυτικής Ευρώπης που είχαν ωριμάσει για να την δεχτούν.

Ιστορία του Βυζαντινού κράτους, Georg Ostrogorsky, τόμος ΙΙΙ σελ 277

Dienstag, 30. Mai 2017

(33) Μετά τη Αλωση

Η ήττα αυτή της Κωνσταντινουπόλεως, τόσον αθλία όσο και αξιοθρήνητη, υπήρξε μία μεγάλη νίκη των Τούρκων, μια τρομερή καταστροφή των Ελλήνων, ένα αίσχος των Λατίνων. Mε την ήττα αυτή ετραυματίσθη η πίστι των καθολικών, η θρησκεία εταράχθη και το όνομα του Χριστού εξυβρίσθη και εταπεινώθη. Ένα από τα δύο μάτια του Χριστιανισμού εξεριζώθη ένα από τα δυο του χέρια εκόπη εφ όσον οι βιβλιοθήκες εκάησαν και οι αρχές της ελληνικής φιλολογίας δίχως τις οποίες κανείς δεν μπορεί να θεωρεί τον εαυτόν του μορφωμένο κατεστράφησαν

Πολωνός ιστορικός Jan Clugosz

(32) Μετά την Αλωση

Για την άλωση έχουν μιλήσει σχεδόν όλοι οι ιστορικοί.
Θα κάνω μια ανθολογία από όσα έχω διαβάσει και θα ξεκινήσω με το πιο εύστοχο, του μεγάλου ιστορικού και του αγαπημένου μου του Στήβεν Ράνσιμαν:


Η Δυτική Ευρώπη, με προγονικές αναμνήσεις ζήλιας για το βυζαντινό πολιτισμό, με τους πνευματικούς της συμβούλους να καταγγέλλουν τους Ορθοδόξους ως αμαρτωλούς σχισματικούς, και με μια αίσθηση ενοχής να την καταδιώκει, ότι στο τέλος είχε εγκαταλείψει την πόλη, προτίμησε να ξεχάσει το Βυζάντιο. Δεν μπορούσε να ξεχάσει το χρέος της προς τους Έλληνες, αλλά θεωρούσε ότι όφειλε το χρέος μόνο στην κλασική περίοδο. Οι Φιλέλληνες που πήγαν να συμμετάσχουν στον πόλεμο της ανεξαρτησίας μιλούσαν για το Θεμιστοκλή και τον Περικλή, αλλά ποτέ για τον Κωνσταντίνο. Πολλοί διανοούμενοι Έλληνες μιμήθηκαν το παράδειγμά τους, παρασυρμένοι από τη δαιμονική αυθεντία του Κοραή, μαθητή του Βολταίρου και του Γίββωνα, για τους οποίους το Βυζάντιο ήταν ένα απαίσιο ιντερλούδιο δεισιδαιμονίας, που ήταν καλύτερο να αγνοηθεί. Έτσι ο πόλεμος της ανεξαρτησίας ποτέ δεν κατέληξε στην απελευθέρωση του ελληνικού λαού αλλά μόνο στη δημιουργία ενός μικρού βασιλείου της Ελλάδας. Στα χωριά οι άνθρωποι γνώριζαν καλύτερα. Εκεί θυμούνταν τους θρήνους που είχαν συντεθεί όταν έφθασαν τα νέα ότι η πόλη είχε πέσει, τιμωρημένη από το Θεό για την πολυτέλεια, την υπερηφάνεια και την αποστασία της, αλλά πολεμώντας μέχρι το τέλος σε μια ηρωική μάχη. Θυμούνταν εκείνη τη φρικτή Τρίτη, μια ημέρα την οποία όλοι οι πραγματικοί Έλληνες θεωρούν ακόμη αποφράδα. Αλλά το πνεύμα τους σκιρτούσε και το κουράγιο τους μεγάλωνε καθώς διηγούνταν για τον τελευταίο χριστιανό αυτοκράτορα που στεκόταν στο ρήγμα, εγκαταλελειμένος από τους Δυτικούς συμμάχους του, αποκρούοντας τους απίστους, μέχρις ότου οι αριθμοί τους τον κατέβαλαν και πέθανε, με την αυτοκρατορία ως σάβανό του.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, Στηβεν Ράνσιμαν , σελ. 275 -276

(31) Οι πρώτες ημέρες μετά την Άλωση

Η σφαγή στην οποία επιδόθηκε αυτός ο συρφετός όλων των αποβρασμάτων της εποχής, υπό την καθοδήγηση του σκύλου (όπως γράφει ο Μπάρμπαρο) Μεχμέτ ΙΙ, δεν περιγράφεται.
Ωστόσο, δεν θα σταθώ σ αυτήν, προς το παρόν, αλλά θα ήθελα να μιλήσω για τον μεγάλο δούκα τον Λουκά Νοταρά.
Υπάρχει ένα μυθιστόρημα, με τον τίτλο «ιερή παγίδα» της Λείας Βιτάλης, το οποίο υποτίθεται ότι περιγράφει το "ιστορικό" της άλωσης, μάλιστα στηριζόμενη στον Στήβεν Ράνσιμαν όπως η ίδια αναφέρει.
Σ αυτό το μυθιστόρημα, εκτός που αραδιάζει ένα σωρό μαλακίες και ψευτιές για την συμπεριφορά του λαού, του κλήρου και των αρχόντων, του βασιλιά μη εξαιρουμένου, σε σημείο που να αναρωτιέται κανείς, για ποιόν λόγο αναφέρει τον Ράνσιμαν ως βιβλιογραφία του βιβλίου της, διαστρεβλώνεται σκανδαλωδώς η προσωπικότητα του Λουκά Νοταρά, και ολόκληρης της οικογένειας του.
Η ιστορική αλήθεια, αυτή που αναφέρεται σε όλους τους ιστορικούς είναι ότι ο σουλτάνος ζήτησε τον πανέμορφο γυιό του Νοταρά για το χαρέμι του και ο Νοταράς αρνήθηκε. Ο σουλτάνος ζήτησε το κεφάλι του ίδιου, του γιού του και του μεγαλύτερου γιού του.
Ο Νοταράς παρακάλεσε τον σουλτάνο να αποκεφαλίσει πρώτα τα παιδιά του, επειδή φοβήθηκε μήπως λιποψυχήσουν και μετά τον ίδιον! Και έτσι και έγινε.
«Ο δήμιος έφερε τας Κεφαλάς του Νοταρά και των περί αυτόν προς τον σουλτάνον εις το συμπόσιον, καθά λέγει ο Δούκας, εμφανίσας αυτά τω αιμοβόρω θηρίω, τα δε σώματα γυμνά εκεί και άταφα κατέλειπεν» (1)
Η γυναίκα του σύρθηκε αιχμάλωτη και πέθανε. Η κόρη του διέφυγε στην Βενετία. (Ο Μίκα Βαλτάρι αναφέρει ότι σφαγιάστηκε στην Κερκόπορτα) Τι μας λέει όμως η Λεία Βιτάλη; Σημεία και τέρατα μας λέει!
Ο Νοταράς είναι για την συγγραφέα ένας μεγάλος προδότης, ο οποίος γλύφει και προσκυνά τον σουλτάνο, του παραδίδει τα χρυσά (sic) κλειδιά της πόλης σε χρυσό δίσκο και μαζί με αυτά όλα τα ασημικά του σπιτιού του, διαμάντια, μαργαριτάρια, ρουμπίνια, βραχιόλια, δακτυλίδια και άλλα φανταχτερά και πλούσια αντικείμενα , προφανώς για να δηλώσει τι είδους σίχαμα ήταν ο Νοταράς ο οποίος κρατούσε τόσα πλούτη όταν οι υπερασπιστές της πόλης πεινούσαν.
Τέλος, παραδίδει και τον γυιό του, όπου η επόμενη έμπνευση της συγγραφέως είναι η σκηνή του βιασμού του από τον ίδιον τον Μεχμέτ και άλλα πολλά.
Τι να πει κανείς; Όχι πείτε μου τι να πει;

(1) Schlumberger. Η Αλωση της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων

Montag, 29. Mai 2017

Ελλάδα σ αγαπώ και για τις νίκες σου και τις ήττες!

και πιο πολύ για τις ήττες, γιατι σ αυτές δείχνεις τον πολιτισμό σου και την ανδρεία σου.

(30) 29 Μαϊου 1453

Η πόλη έπεσε. Αυτή η κραυγή θ αντηχεί όσο υπάρχει ο κόσμος. Αν έπειτα από αιώνες ξαναγεννηθώ, αυτές οι λέξεις θα γεμίζουν τα μάτια μου τρόμο και οι τρίχες των μαλλιών μου θα σηκώνονται. (1)


Περίπου στις μιάμιση το πρωΐ ό σουλτάνος έκρινε ότι όλα ήταν έτοιμα και έδωσε την διαταγή της επίθεσης.

«Ο ξαφνικός θόρυβος ήταν τρομακτικός. Σε όλη την έκταση της γραμμής των τειχών οι Τούρκοι όρμησαν στην επίθεση, βγάζοντας τις πολεμικές κραυγές τους, ενώ τους παρότρυναν τύμπανα, σάλπιγγες και φλογέρες. Τα χριστιανικά στρατεύματα περίμεναν σιωπηλά, όταν όμως οι φρουροί στους πύργους έδωσαν το σύνθημα του συναγερμού, οι εκκλησίες κοντά στα τείχη άρχισαν να κτυπούν τις καμπάνες τους, και η μία εκκλησία μετά την άλλη στην πόλη μετέδιδε τον ήχο του συναγερμού, μέχρις ότου σήμαινε κάθε καμπαναριό. Τρία μίλια πιο μακριά, στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας, οι πιστοί ήξεραν ότι η μάχη είχε αρχίσει. Κάθε άνδρας σε μάχιμη ηλικία επέστρεψε στη θέση του, και οι γυναίκες, μεταξύ τους και μοναχές, έσπευσαν στα τείχη για να βοηθήσουν στη μεταφορά λίθων και δοκαριών για την ενίσχυση των αμυντικών έργων, καθώς και κουβάδων με νερό για να φρεσκαριστούν οι υπερασπιστές.

Πρώτους έστειλε στη μάχη τους άτακτούς του, τους βαζιβουζούκους. Υπήρχαν πολλές χιλιάδες από αυτούς, τυχοδιώκτες από κάθε χώρα και φυλή, πολλοί Τούρκοι, αλλά πολύ περισσότεροι από χριστιανικές χώρες, Σλάβοι, Ούγγροι, Γερμανοί, Ιταλοί, ακόμη και Έλληνες, όλοι τους έτοιμοι να πολεμήσουν εναντίον των ομοθρήσκων τους Χριστιανών έναντι της αμοιβής που τους έδινε ο σουλτάνος και των λαφύρων που τους υποσχόταν.

Ο Τζουστινιάνι και όλοι οι Έλληνες και οι Ιταλοί ήταν εξοπλισμένοι με όλα τα μουσκέτα και τις βομβάρδες που μπορούσαν να βρεθούν στην πόλη. Ο ίδιος ο αυτοκράτορας έσπευσε να τους ενθαρρύνει. Μετά από περίπου δύο ώρες αγώνα ο Μωάμεθ διέταξε τους βαζιβουζούκους να αποσυρθούν.

Η δεύτερη επίθεση έγινε από τους Ανατολίτες και αποκρούστηκε και αυτή γενναία. Οι Χριστιανοί τους περικύκλωσαν, σφαγιάζοντας το μεγαλύτερο μέρος και απωθώντας τους υπόλοιπους πίσω στην τάφρο. Η ανάσχεση προκάλεσε σύγχυση στους Ανατολίτες. Η επίθεση ανακλήθηκε, και αποσύρθηκαν στις γραμμές τους

Κατά μήκος της Προποντίδας ο Χαμζά μπέης δυσκολευόταν να φέρει τα πλοία του κοντά στην ακτή. Τα λίγα αποβατικά αγήματα που κατόρθωσε να στείλει αποκρούστηκαν εύκολα από τους μοναχούς στους οποίους είχαν αναθέσει την άμυνα, ή από τον πρίγκιπα Ορχάν και τους οπαδούς του.

Τώρα είχε έλθει η ώρα να μπουν και οι επιλεγμένοι του σουλτάνου, οι γενίτσαροι, στη μάχη. Οι Χριστιανοί ήταν εξουθενωμένοι. Είχαν πολεμήσει για περισσότερες από τέσσερις ώρες με μόνο μερικές στιγμές ανάπαυσης, αλλά πολεμούσαν με απελπισία, γνωρίζοντας ότι εάν έκαναν πίσω, αυτό θα ήταν το τέλος. Πίσω τους στην πόλη οι καμπάνες των εκκλησιών σήμαιναν και πάλι, και στον ουρανό υψώθηκε ένα μεγάλο μουρμούρισμα προσευχών.

Τώρα ο αγώνας στο φράχτη γινόταν σώμα με σώμα. Επί περίπου μία ώρα οι γενίτσαροι δεν μπορούσαν να ανοίξουν δρόμο. Οι Χριστιανοί άρχισαν να πιστεύουν ότι η επίθεση εξασθενούσε κάπως. Αλλά η μοίρα ήταν εναντίον τους. Στη γωνία του τείχους των Βλαχερνών, υπήρχε, μισοκρυμμένη σε έναν πύργο, μια μικρή πύλη εξόδου γνωστή ως Κερκόπορτα
.» (2)

Για τον Πήαρς, ωστόσο η ανοιχτή Κερκόπορτα δεν ήταν το καθοριστικό γεγονός της Άλωσης.

«Ενώ η επίθεση εκ μέρους των γενίτσαρων είχε αποκρουστεί και η ορμή είχε αρχίσει να εξασθενεί, εκείνη τη στιγμή συνέβη ένα από εκείνα τα μοιραία ατυχήματα τα οποία μερικές φορές αποφασίζουν τα πεπρωμένα των λαών. Ο Ιωάννης Ιουστινιάνης τραυματίστηκε σοβαρά και εγκατέλειψε τη θέση του, παρά την παράκληση του αυτοκράτορα να παραμείνει και να μην προσπαθήσει να εισέλθει στην πόλη. Η αποχώρηση έδωσε την εντύπωση ότι η άμυνα έσπασε.

Ο Μπάρμπαρο γράφει ότι όταν ο Ιουστινιάνι αποχώρησε ακούστηκε η κραυγή «οι Τούρκοι μπήκαν μέσα» , ακούστηκε από εκείνον και «φευδόταν γιατι δεν είχαν μπεί ακόμα» Ο Λεονάρντο που ήταν και αυτός Γενοβέζος είναι ελάχιστα λιγότερος αυστηρός απεναντί του και αφορά τον τρόπο με τον οποίο εγκατέλειψε την μάχη. Ο τελευταίος δηλώνει ότι έπρεπε να παραμείνει ή να υποδείξει αντικαταστάτη του. Το ηθικό των στρατιωτών του κατέρρευσε με την αποχώρησή του
.» (3)

«Αλλά η διήγησις αυτή του Βαρβάρου είναι μυσερόν ψεύδος. Το δ αληθές είναι ότι τον ανδρείον εκείνον απεκόμισαν οι περί αυτόν εις το πλοίον χωρίς να δυνηθεί μηδέ λέξιν να προφέρη. Οτε δε το πλοίον αυτού κατέπλευσεν εις Χίον, ήτο πιθανώς ήδη νεκρός» (4)

«Ενόσω ο Κωνσταντίνος παρακαλούσε τον Τζουστινιάνι πληροφορήθηκε την είσοδο των Τούρκων μέσα από την Κερκόπορτα. Έσπευσε αμέσως εκεί, αλλά έφθασε πολύ αργά. Τότε έστρεψε το άλογό του και κάλπασε πίσω στην κοιλάδα του Λύκου και στα ανοίγματα στον φράχτη. Πέταξε από πάνω του τα αυτοκρατορικά του εμβλήματα και με το δον Φρανσίσκο και τον Ιωάννη Δαλμάτη στο πλευρό του ακολούθησε τον Θεόφιλο. Δεν τον ξαναείδαν πια» (3)

Ο Μεχμέτ ο Β μπήκε στην πόλη με την Ανατολή του ηλίου.

Η τριήμερη λεηλασία μόλις είχε αρχίσει.

«Σ αυτή τη πόλη την μεθυσμένη από το αίμα και την λεηλασία, η ανθρώπινη ζωή είχε γίνει τόσο φτηνή και τόσο ασήμαντη όσο δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ. Οι Τούρκοι άρχισαν να σκοτώνονται μεταξύ τους, φιλονικώντας για την λεία τους και αρπάζοντας ο ένας από τον άλλο τις γυναίκες που τους είχαν ανάψει τον πόθο. Οι αμόρφωτοι δερβίσηδες μέσα στη θρησκευτική τους μανίας ακρωτηρίαζαν με μανία τους Έλληνες που είχαν αιχμαλωτίσει κάποιοι άλλοι, επειδή αρνιόνταν να αναγνωρίσουν τον Προφήτη.

Μια καινούργια μέρα ξημερώνει πάλι. Ο ήλιος του Θεού δεν θα πάψει να ανατέλλει. Ο ουρανός λάμπει γαλάζιος. Ζεστές και σπλαχνικές οι αχτίδες του ήλιου χαϊδεύουν και τους κακούς και τους καλούς.

Χαίρομαι που η αγαπημένη μου πέθανε και δεν χρειάστηκε να ζήσει αυτή τη μέρα
.» (1)

(1) Μίκα Βαλτάρι Ιωάννης Άγγελος
(2) ) Στήβεν Ράνσιμαν Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης
(3) ) Εντουϊν Πήαρς, η Καταστροφή της Ελληνικής Αυτοκρατορίας
(4) Gustave Schlumberger, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων



Sonntag, 28. Mai 2017

(29) 28 Μαΐου 1453



Το απόγευμα της 28ης Μαΐου ήταν ήσυχο, και στα δύο στρατόπεδα.

Η ψυχή των υπερασπιστών είχε πλημυρίσει με ταπεινότητα και αγάπη, είχαν ξεχαστεί τα μίση που έτρεφαν οι ανθενωτικοί προς τους ενωτικούς και αντιστρόφως. Για πρώτη φορά προσήλθαν στην Μεγάλη Εκκλησία όλοι μαζί να προσευχηθούν και να πάρουν αντίδωρο οι μεν από το χέρι των δε. Η λειτουργία αυτή ήταν η τελευταία που τελέστηκε στην Μεγάλη Εκκλησία. Σχεδόν κανένας πολίτης, εκτός από τους στρατιώτες στα τείχη, δεν έμεινε μακριά από αυτήν την απελπισμένη λειτουργία ικεσίας.

Αυτή η νύχτα είναι η νύχτα των Ελλήνων. Κοίταζα τα μαύρα τους μάτια γεμάτα από την μελαγχολία αιώνων και την ανείπωτη θλίψη τους που καθρεπτίζεται στα σκυμμένα τους πρόσωπα. Μέσα στην νύχτα οι καμπάνες και τα σήμαντρα σημαίνουν τον θάνατο της τελευταίας Ρώμης. (1)

Αντίθετα, οι ψυχές των πολιορκητών είχαν γεμίσει προσδοκία για λεηλασία και σφαγές.

Ο Μεχμέτ, πριν απευθυνθεί στα στίφη του πολύ περίεργου στρατού του, ο οποίος απαριθμούσε μεταξύ άλλων και 30.000 χριστιανούς, (δηλαδή 23.000 παραπάνω από τους υπερασπιστές της Χριστιανοσύνης και της Βασιλεύουσας) πέρασε από την Γενοβέζικη συνοικία του Πέραν για να τους προειδοποιήσει ότι αν προσέφεραν οποιαδήποτε βοήθεια στους Έλληνες θα τους τιμωρούσε αμέσως.

Κατόπιν, συγκάλεσε τους στρατηγούς,  τους πασσάδες και τούς βεζύρηδες και τους απηύθυνε τον παρακάτω λόγο, όπως μας τον έχει μεταφέρει ο αυτόπτης μάρτυρας Κριτόβουλος:

Σας προσφέρω σήμερα μια μεγάλη και πολυάριθμη πόλη, την πρωτεύουσα των αρχαίων Ρωμαίων που έχει καταστεί το κέντρο του κόσμου. Σας την προσφέρω να την λεηλατήσετε, να αρπάξετε τους αμύθητους θησαυρούς της, τους άνδρες, τις γυναίκες, τα αγόρια της και ότι την κοσμεί. (2)

Την ώρα που ο σουλτάνος μιλούσε με πάθος και με το όραμα της λεηλασίας, της σφαγής και της επικείμενης δόξας του να καθρεπτίζεται στα κρύα μάτια του, ο ήλιος έγειρε στην δύση του.

Ο Μεγάλος Βασιλιάς, ο τελευταίος Έλληνας, όπως τον ονόμασε ο Ελύτης, έχει μια άλλη πορεία και έναν άλλον λόγο.

Ο Κωνσταντίνος είπε στους ακροατές του ότι επρόκειτο να αρχίσει η μεγάλη επίθεση. Στους Έλληνες υπηκόους του είπε ότι ένας άνδρας έπρεπε να είναι πάντοτε έτοιμος να πεθάνει είτε για την πίστη, είτε για την πατρίδα, είτε για τον ηγεμόνα, είτε για τους συγγενείς και φίλους.
Τώρα ο λαός του έπρεπε να είναι προετοιμασμένος να πεθάνει και για τους τέσσερεις λόγους.

Μίλησε για την δόξα και τις υψηλές παραδόσεις της μεγάλης αυτοκρατορικής πόλης . Μίλησε για τη δολιότητα του άπιστου σουλτάνου που είχε προκαλέσει έναν πόλεμο προκειμένου να καταστρέψει την αληθινή πίστη και να βάλει τον ψεύτικο προφήτη του στην θέση του Χριστού .

Τους παρότρυνε να θυμούνται ότι ήταν απόγονοι των ηρώων της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης, και να είναι αντάξιοι των προγόνων τους.

Από την πλευρά του , είπε, ήταν έτοιμος να πεθάνει για την πίστη του και το λαό του.

Στην συνέχεια γύρισε προς τους Ιταλούς, ευχαριστώντας τους για τις μεγάλες υπηρεσίες και αναφέροντας την εμπιστοσύνη του απέναντί τους για τον επικείμενο αγώνα. Τους παρακάλεσε όλους Έλληνες και Ιταλούς να μην φοβηθούν τους τεράστιους αριθμούς του εχθρού. Να είναι γενναίοι και σταθεροί. Με την βοήθεια του Θεού θα έβγαιναν νικητές. 'Όλοι όσοι ήταν παρόντες σηκώθηκαν για να διαβεβαιώσουν τον αυτοκράτορα ότι ήταν έτοιμοι να θυσιάσουν τις ζωές τους και τα σπίτια τους γι αυτόν. Εκείνος στην συνέχεια περπάτησε αργά γύρω στην αίθουσα, ζητώντας από τον καθένα τους να τον συγχωρήσει εάν ποτέ τον είχε προσβάλει. Ακολούθησαν το παράδειγμα του, όπως κάνουν άνδρες που περιμένουν να πεθάνουν.
(3)

Ο Αυτοκράτορας έφυγε έφιππος από την Αγία Σοφία στο ανάκτορο των Βλαχερνών. Ο Φραντζής ο οποίος τον συνόδευε ρωτάει «ποιος θα μπορούσε να παραμείνει ασυγκίνητος όταν ο αυτοκράτορας στην διάρκεια της σύντομης παραμονής του στα ανάκτορα ζήτησε συγνώμη από όλους τους παρόντες. Ακόμα και αν ήταν φτιαγμένος από ξύλο ή πέτρα, θα δάκρυζε αυτή την στιγμή.»

Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 28ης προς την 29η ο αυτοκράτορας, συνοδευόμενος από τον Φραντζή, αναχώρησε έφιππος από τα ανάκτορα των Βλαχερνών, προκειμένου να επιθεωρήσει αν όλα ήταν στη θέση τους.
Ήταν πιθανόν μία ή δύο το πρωί όταν ο Φραντζής και ο Αυτοκράτορας χώρισαν και κατά πάσα πιθανότητα δεν ξανασυναντήθηκαν.
(2)


(1) Μίκα Βαλτάρι Ιωάννης Άγγελος

(2) Εντουϊν Πήαρς, η Καταστροφή της Ελληνικής Αυτοκρατορίας

(3) Στήβεν Ράνσιμαν Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης.


Samstag, 27. Mai 2017

(28) 27 Μαΐου 1453

 
Εκείνη την ημέρα, την 27η Μαΐου, ο σουλτάνος διέτρεξε έφιππος όλο το στράτευμα του, για να ανακοινώσει ότι η μεγάλη επίθεση θα πραγματοποιούνταν πολύ σύντομα. Τον ακολουθούσαν οι κήρυκες του, σταματώντας εδώ και κει για να διακηρύξουν ότι, όπως επέβαλαν τα έθιμα του Ισλάμ, θα παραχωρούνταν στους στρατιώτες της πίστης τρεις ημέρες στην διάρκεια των οποίων θα μπορούσαν να λεηλατήσουν την πόλη ελεύθερα.

Μέσα από τα τείχη της πόλης οι άνθρωποι μπορούσαν να ακούν τα στίφη των Μωαμεθανών να κραυγάζουμε με αγαλίαση: "Ενας είναι ο Θεός, ένας είναι ο θεός και ο Μωάμεθ ο προφήτης του"


---------------------------------------------------------------------------------------
Στηβεν Ράνσιμαν Η αλωση της Κωνσταντινούπολης, σελ 193

(27) 25 και 26 Μαΐου 1453


Μεταξύ των Χριστιανών οι ελπίδες έσβηναν, αλλά και στο τούρκικο στρατόπεδα υπήρχε απαισιοδοξία και μια γενική αίσθηση απογοήτευσης. Η πολιορκία είχε κρατήσει 7 βδομάδες, αλλά παρά ταύτα ο τεράστιος τουρκικός στρατός με τις υπέροχες πολεμικές μηχανές του είχε κατορθώσει ελάχιστα. Οι υπερασπιστές μπορεί να ήταν καταβεβλημένοι και να είχαν ελλείψεις ανδρών και υλικού, ενώ τα τείχη της πόλης είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές, α...λλά μέχρι τώρα δεν είχε περάσει κανένας Τούρκος μέσα. Υπήρχε ακόμα ο κίνδυνος άφιξης βοήθειας από την θάλασσα, και πάντα υπήρχε η πιθανότητα οι Ούγγροι να διασχίσουν τον Δούναβη.
Στην Αυλή του σουλτάνου ο γερο βεζίρης Χαλήλ και οι φίλοι του εξακολουθούσαν να κατακρίνουν όλη την επιχείρηση. Αντίθετως ο  Ζουγανός πασάς που αντιπαθούσε τον βεζίρη τάχτηκε υπέρ μιας γενικής επίθεσης, καθώς πίστευε ότι ο χριστιανικός κόσμος είναι διασπασμένος και δεν υπήρχε καμία περίπτωση να φτάσει βοήθεια.
Ο σουλτάνος, προκειμένου να αποφύγει τις συγκρούσεις στο ίδιο του το περιβάλλον, έστειλε τον Ισμαήλ, έναν νεαρό ευγενή, γυιό ενός αρνησίθρησκου Έλληνα που βρέθηκε στο στρατόπεδό του, να κάνει τις τελευταίες διαπραγματεύσεις με τους Έλληνες. Ο Ισμαήλ μπήκε στην πόλη και έφερε στον σουλτάνο έναν διαπραγματευτή. Το όνομα του άνδρα δεν καταγράφηκε, γνωρίζουμε μόνο ότι ήταν άτομο χωρίς αξίωμα, καθόσον η συμπεριφορά του σουλτάνου ήταν αβέβαιη.
Ο σουλτάνος τον δέχτηκε με ευγένεια και τον έστειλε πίσω με το μήνυμα ότι η πολιορκία θα λυνόταν αν ο αυτοκράτωρ κατέβαλε 100.000 χρυσά νομίσματα ετησίως, ποσόν που ήξερε ότι ήταν αδύνατον να καταβληθεί.
Ο Μεγάλος Βασιλιάς απάντησε ότι θα παραδώσει όλα όσα του ανήκουν, εκτός από την πόλη.
Ο σουλτάνος απάντησε ότι η μόνη επιλογή που απέμενε στους Έλληνες βρισκόταν μεταξύ της παράδοσης της πόλης, του θανάτου από το σπαθί ή του προσηλυτισμού στο Ισλάμ.
Αυτές οι απατηλές διαπραγματεύσεις πιθανόν πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή, 25 Μαΐου.
Το Σάββατο ο Μωάμεθ συγκάλεσε τον μυστικοσύμβουλό του Χαλίλ, ο οποίος ύψωσε το ανάστημά του στηριζόμενος στην ιστορία των μακρών και διακεκριμένων δημοσίων υπηρεσιών του και απαίτησε να εγκαταλειφτεί η πολιορκία, καθώς μέχρι τώρα αχούν υποστεί μερικές ταπεινωτικές αποτυχίες.


Ωστόσο, πέρασε η αντίθετη άποψη, αυτή δηλαδή της γενικής επίθεσης, την οποίαν ο σουλτάνος ετοίμασε για τα ξημερώματα της Τρίτης.
Από εκείνη τη στιγμή ο Χαλήλ γνώριζε ότι οι μέρες του είναι μετρημένες.
Σε όλη τη διάρκεια της Παρασκευής και του Σαββάτου ο βομβαρδισμός ήταν εντονότερος παρά ποτέ. Αλλά οι ζημιές που προκλήθηκαν επισκευάστηκαν και πάλι γρήγορα. Το Σάββατο το απόγευμα ο φράκτης ήταν το ίδιο γερός όσο πριν.
---------------------------------------------------------------------------------------
Στηβεν Ράνσιμαν Η αλωση της Κωνσταντινούπολης, σελ 189-193

(26) 24 Μαΐου 1453



Είμαστε η πύλη της Δύσης, το τελευταίο της φυλάκιο πρό της Ανατολής. Μόλις γκρεμιστούν τα τείχη της, τείχη θα γίνουν τα ζωντανά μας σώματα.
Όχι είμαστε το τελευταίο φρούριο του παρελθόντος, του παρελθόντος που διάβηκε ανεπιστρεπτί. Το τελευταίο οχυρό της πρώτης χριστιανικής κοινότητας. Το τελευταίο καταφύγιο του ελληνικού πολιτισμού του Πλάτωνα του αιώνιου και του άφθαρτου.
Τα σήμαντρα των μοναστηριών χτυπούν αδιάκοπα. Το ίδιο κ...ακές θα αποδεχτούν Ανατολή και Δύση. Η λατινική κυριαρχία, όπως η τουρκική, θα είναι η κυριαρχία του θανάτου και της υποταγής.
Εσύ διαβάτη, που θα περάσεις κάποτε από τα ερείπια αυτού του τείχους, να ξέρεις πώς μέσα από τα κίτρινα λουλούδια και την σκόνη αυτού του τείχους, σε κοιτάζουν βαθιά και λυπημένα τα μάτια των τελευταίων ελλήνων

-----------------------------------------
Ιωάννης Αγγελος, Μίκα Βαλτάρι, σελ 410, 411

Donnerstag, 25. Mai 2017

(25) 24 Μαϊου 1453


Όταν έγινε γνωστό ότι η πόλη δεν είχε να περιμένει καμία βοήθεια από πουθενά, οι σύμβουλοι του αυτοκράτορα τον συμβούλεψαν να μην γίνει γνωστό στον κόσμο.
Ο αυτοκράτορας αρνήθηκε κατηγορηματική και είπε. «Δεν μπορούμε να κρύβουμε την αλήθεια από τον λαό. Γιατί μόλις ανακαλυφθεί η αλήθεια όλα θα χειροτερέψουν. Δεν θέλω να λέω ψέματα στον λαό μου. Θέλω να πεθάνω μαζί του».
Αλλά το πιο σπουδαίο γεγονός της ημέρας δηλώνει πως και ο σουλτάνος βρίσκεται σε δίλλημα. Μέχρι τώρα κάθε προσπάθειά του έχει αποτύχει. Η καταστροφή του μεγάλου πύργου θεωρήθηκε κακός οιωνός στο τουρκικό στρατόπεδο. Ο σουλτάνος είχε εκτελέσει όλους τους λαγουμιτζήδες που αρνήθηκαν να ξαναδουλέψουν.
Το απόγευμα μια λαμπρή ακολουθία ιππέων πλησίασε τα τείχη κοντά στην πύλη του Αγίου Ρωμανού. Οι Τούρκοι ζητούσαν ακρόαση από τον αυτοκράτορα.
Ο Ιουστινιάνης μοίρασε βιαστικά στους άνδρες τρόφιμα και το τελευταίο κρασί που είχε απομείνει και, πηγαίνοντας από τον έναν στον άλλον τους φοβέρισε με τη γροθιά του και τους πρόσταξε: «Γελάτε γελάτε, αλλιώς θα σας στρίψω το λαρύγγι».

Ο σουλτάνος ζήτησε παράδοση της πόλης και έδωσε υπόσχεση ότι θα σεβαστεί τους κατοίκους της. Αλλιώς θα τους σφάξει όλους.
Ο αυτοκράτορας δέχτηκε μόνος του τους απεσταλμένους του σουλτάνου, παρά τις επιφυλάξεις των συμβούλων του. Η απάντησή του ήταν άμεση και γενναία,
- «Οι όροι σου είναι ταπεινωτικοί και άδικοι. Ακόμα κι αν μπορούσα δεν θα ταίριαζε στο αξίωμά μου να δεχτώ. Μα έτσι κι αλλιώς δεν μπορώ γιατί η παράδοση της πόλης δεν είναι στο χέρι μου, ούτε στο χέρι κάποιου άλλου από τους παρόντες. Είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε και θυσιάζουμε χωρίς παράπονο τη ζωή μας.

-----------------------------------------
Ιωάννης Αγγελος, Μίκα Βαλτάρι, σελ 408, 409

(24) 24 Μαΐου 1453

Τώρα για μια ακόμα φορά, οι υπουργοί του αυτοκράτορα πήγαν σ εκείνον για να τον ικετεύσουν να φύγει ενόσω ήταν ακόμη δυνατό, και να οργανώσει την άμυνα της Χριστιανοσύνης από κάποιο ασφαλέστερο σημείο, όπου ίσως θα εύρισκε υποστήριξη. Ήταν τόσο καταβεβλημένος, ώστε ενώ του μιλούσαν λιποθύμησε. Όταν συνήλθε τους είπε άλλη μια φορά ότι δεν μπορούσε να εγκαταλείψει τον λαό του. Θα πέθαινε μαζί του.
Ο μήνας Μάϊος πλησίαζε στο τέλος του, και από τους κήπους και τους φράχτες τα τριαντάφυλλα άνθιζαν. Αλλά το φεγγάρι χανόταν και οι άνδρες και οι γυναίκες του Βυζαντίου, της αρχαίας πόλης σύμβολο της οποίας ήταν το φεγγάρι, προετοιμάζονταν να αντιμετωπίσουν την κρίση που όλοι γνώριζαν ότι βρισκόταν επάνω τους.

------------------------------------------------------------------------------
Στήβεν Ράνσιμαν, η άλωση της Κωνσταντινούπολης, σελ 188

Γυναίκες εκθαμβωτικής ομορφιάς

Εποχές που οι γυναίκες δεν κυκλοφορούσαν sans culottes

 

(23) 24 Μαΐου 1453


Καθώς οι μέρες της Μεγάλης Απώλειας πλησιάζουν, οι κάτοικοι διαισθάνονται τα μελλούμενα σε τόση δύναμη ώστε τα φυσικά φαινόμενα να παίρνουν υπερφυσικές διαστάσεις όχι μόνο για τους καθημερινούς ανθρώπους, αλλά και για τους αυτόπτες μάρτυρες  ιστορικούς της Άλωσης, οι οποίοι και τα κατέγραψαν.

Στις 24 Μαΐου θα ήταν πανσέληνος, και καθώς το φεγγάρι θα λιγόστευε θα έρχονταν η καταστροφή. Την νύχτα της πανσελήνου υπήρχε μια έκλειψη και τρείς ώρες σκοτάδι. Την επόμενη, όταν όλοι  οι κάτοικοι γνώριζαν το μήνυμα της απελπισίας  που έφερε το μπριγκαντίνι, και όταν η έκλειψη είχε χαμηλώσει το ηθικό τους, έγινε μια τελευταία έκκληση στην Θεομήτορα. Η πιο ιερή εικόνα μεταφέρθηκε επάνω στους ώμους των πιστών γύρω από τους δρόμους της πόλης και όλοι όσοι ήταν διαθέσιμοι από τα τείχη έλαβαν μέρος στην λιτανεία. Καθώς προχωρούσαν αργά και με επισημότητα η εικόνα ξαφνικά γλίστρησε από το βάθρο πάνω στο οποίο μεταφέρονταν. Όταν οι άνθρωποι έτρεξαν να την σηκώσουν τους φάνηκε σαν να ήταν φτιαγμένη από μολύβι. Μόνο με πολύ κόπο κατάφεραν να την ξαναβάλουν στη θέση τους. Έπειτα καθώς η λιτανεία εξελισσόταν ξέσπασε στην πόλη μια νεροποντή. Ήταν σχεδόν αδύνατο να αντιμετωπίσουν το χαλάζι και η βροχή έπεφτε τόσο καταρρακτώδης , ώστε ολόκληροι δρόμοι πλημύρισαν και παρασύρθηκαν ακόμα και παιδιά. Η Λιτανεία έπρεπε να εγκαταλειφτεί. Την επόμενη , σαν να μην ήταν αρκετοί τέτοιοι οιωνοί, ολόκληρη η πόλη σκεπάστηκε από πυκνή ομίχλη,  φαινόμενο άγνωστο σ αυτές τις περιοχές τον μήνα Μάϊο. Η Θεία Παρουσία καλυπτόταν με σύννεφα για να αποκρύψει την αποχώρησή της από την πόλη. Εκείνη την νύχτα, όταν διαλύθηκε η ομίχλη, παρατηρήθηκε ένα περίεργο φως που έπαιζε γύρω από τον τρούλο της Μεγάλης εκκλησίας της Αγίας Σοφίας. Το είδαν και στο τουρκικό στρατόπεδο και οι Τούρκοι θορυβήθηκαν. Ο ίδιος ο σουλτάνος χρειάστηκε να  καθησυχαστεί από  τους σοφούς του, οι οποίοι ερμήνευσαν το σημάδι ότι έδειχνε πως το φως της πραγματικής πίστης θα φώτιζε σύντομα το ιερό κτίριο. Για τους Έλληνες και τους Ιταλούς συμμάχους τους δεν υπήρχε καμία παρόμοια ανακουφιστική ερμηνεία.
Από τα τείχη είδαν φώτα να λαμπυρίζουν σε απόσταση στην ύπαιθρο, πολύ πίσω από το τουρκικό στρατόπεδο. Τα περίεργα αυτά φώτα δεν ερμηνεύτηκαν ποτέ.
--------------------------------------------------------------------------------

Στήβεν Ράνσιμαν, η άλωση της Κωνσταντινούπολης, σελ 186 - 187

Dienstag, 23. Mai 2017

(22) 21, 22 και 23 Μαΐου 1453


Οι πολιορκητές επιτίθενται με όλα τα μέσα που διαθέτουν, από θαλάσσης, από ξηράς και υπογείως.
Στην πόλη , γυναίκες και παιδία και γέροντες και ιερείς, όπως μας πληροφορεί ο Μπάρμαρο έχουν δραστηριοποιηθεί με όσες δυνάμεις έχουν. Όπου γκρεμίζονται τα τείχη, τα ξαναχτίζουν. Κοιμούνται για λίγο επάνω στις επάλξεις και όποιος δεν μπορεί να πολεμήσει κουβαλά φαγητό για αυτούς που πολεμούν. Η ξεκούραση έχει γίνει πολυτέλεια και ο ύπνος έχει μειωθε...ί στο ελάχιστο. Πολλοί πολεμούν χωρίς ασπίδες περιμένοντας ένα βόλι από τον εχθρό για να ξεκουράσουν το βασανισμένο τους κορμί.
Ωστόσο, αντέχουν, σαν μια υπερφυσική δύναμη να τους στηρίζει.
Τη δε 21 Μαΐου, δύο ώρας προ της ημέρας επεχειρήθη η νέα και τελευταία επίθεση του τουρκικού στόλου . Την δε μεσημβρίαν της αυτής εκείνης ημέρας ανεκαλύφθη εν τη αυτή περιοχή της
Καλιγαρίας νέα υπόνομος, ην οι Τούρκοι είχον ήδη κατορθώσει να ορύξωσι κάτωθεν των θεμελίων του τείχους μέχρι του εσωτερικού της πόλεως. Αλλά και αυτήν την φοράν ενίκησαν οι Ελληνες. Ο δε βομβαρδισμός υπήρξε σφοδρός την ημέραν εκείνη. Πύργος τις του τείχους κατηδαφίσθη πλήρως, άλλος δε ετρώθη δεινώς. Οι πολιορκούμενοι επισκεύασαν παρευθύς τα ζημίας ταύτας.
Την δ' υστεραίαν 22 Μαΐου, επανελήφθησαν φευ όμοια επεισόδια, της θλιβεράς εκείνης αλληλουχίας των δεινών.

Ανακαλύφθηκαν δύο νέοι υπόνομοι. Ο ένας ανακαλύφθηκε από τους Έλληνες, οι οποίοι έβαλαν φωτιά και έκαψαν τους υπονομευτές ο δε άλλος κατέρρευσε αφ εαυτού.
Την 23η Μαϊου, τα νέα ήταν πιο θλιβερά από ποτέ. Ο απεσταλμένος του αυτοκράτορα, στο Αιγαίο προκειμένου να διαπιστώσει αν έρχονταν βοήθεια προς την πόλη, επέστρεψε για να δώσει αρνητικές ειδήσεις.
Οι Έλληνες και οι εναπομείναντες Λατίνοι έπρεπε να πιουν τον πικρό ποτήρι μονάχοι τους! Βοήθεια δεν θα έρχονταν από πουθενά. Οι Ούγγροι, χριστιανοί, είχαν επισκεφτεί τον σουλτάνο για να του δώσουν τα διαπιστευτήρια τους. Μάλιστα λέγεται ότι είχαν υποδείξει στον σουλτάνο πώς θα έπρεπε να τοποθετήσει τα κανόνα του, προκειμένου να έχουν μεγαλύτερη αποδοτικότατα στο καταστροφικό τους έργο.
Την αυτήν δ εκείνην ημέραν παρετηρήθη φοβερόν ουράνιον φαινόμενον, έκλειψις σελήνης, ήν ο Βάρβαρος περιγράφει λεπτομερώς δια του ιδιαζόντος εις αυτόν απλοϊκού ύφους και ήτις ενέπλησε τρόμου τους πολιορκουμένους, πρωτοστατούντος του αυτοκράτορος. «Το σημείον εκείνο εδήλωσε εις τον Κωνσταντίνον, τον άξιον αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως, ότι η εξαίρετος αυτού αυτοκρατορία προσήγγιζε προς το τέλος αυτής, καθ ά και πράγματι συνέβη.
Στις 23 Μαϊου ανεκαλύφθηκε κι άλλη υπόνομος πάλι εις την Καλιγαρία. Οι πολιορκούμενοι έβγαλαν τους Τούρκους από τα λαγούμια, τους πήραν το κεφάλι και πέταξαν τα σώματα πέρα από τα τείχη.
Ο σουλτάνος άφριζε από το κακό του.
--------------------------------------------------------------------------
Τα πλάγια από το βιβλίο:
Gustave Schlumberger,
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων 1453, Μετάφραση Σπυρίδων Π. Λάμπρου
σελ. 249 250

 

Sonntag, 21. Mai 2017

(21) 16 Μαϊου 1453

Για μένα η άλωση της πόλης είναι ένα από τα ιστορικά γεγονότα με την μεγαλύτερη σπουδαιότητα παγκοσμίως.

Και αυτό δεν έχει να κάνει απλώς και μόνο με την δική μου μεγάλη αγάπη για την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, την οποία θεωρώ επάξια συνέχεια της κλασικής Ελλάδας, (για την αξία της οποίας λίγοι θα βρεθούν να διαφωνήσουν) αλλά με την στροφή που πήρε ο κόσμος μετά από εκείνη την αποφράδα ημέρα.

Θα αναφερθώ μόνο στο κλείσιμο του δρόμου του μεταξιού,  την αναγκαιότητα της εξεύρεσης άλλου και την λόγω αυτού ανακάλυψη του υπόλοιπου πλανήτη γη.
Για την λαμπρή ιστορία της Δύσης κατά την συνάντηση των δυο κόσμων, θα μπορούσαμε να μιλάμε αιώνες και να μην σταματάμε να φρίττουμε!
Ας είναι, όμως. Σήμερα θα ήθελα να αντιγράψω μερικές αράδες από το μοναδικό βιβλίο του Μίκα Βαλτάρι, «Ιωάννης Άγγελος» που αν και Φιλανδός έχει καταφέρει να εισχωρήσει και στις ψυχές των ελάχιστων υπερασπιστών της Μεγάλης Πόλης, αλλά και στην σπουδαιότητα της κληρονομιάς της.
Οι χώρες της Δύσης μας έχουν εγκαταλείψει. Έχουμε άλλη γλώσσα, άλλη αλφάβητο, άλλη θρησκεία άλλη φιλοσοφία. Μας χωρίζει ζήλια, μίσος, δυσπιστία αιώνων. Φτωχή, φαγωμένη από τα σκουλίκια, περιορισμένη μόνο μέσα στα τείχη της, η Νέα Ρώμη, που κάποτε κυβερνούσε τον κόσμο, είναι πια ο φτωχός συγγενής και πρέπει να υποταχτεί χωρίς όρους. Ποτέ. Ποτέ. Καλύτερα να φύγουμε από αυτόν τον μάταιο κόσμο κι όταν κτυπήσουν τα τύμπανα του θανάτου ν αγγίξουμε με τα θνητά μας χέρια την αιωνιότητα. Χίλια χρόνια ιστορία έχει πίσω της η αυτοκρατορική πορφύρα. Οι βασιλείς και οι αυτοκράτορες της Ευρώπης είναι βάρβαροι και άξιοι περιφρόνησης, αν συγκριθούν μαζί μας. Πίσω μας έχουμε την πρώτη χριστιανική κοινότητα και πριν από αυτούς τους Αλεξανδρινούς σοφούς. Και πριν από αυτούς τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα.
Πιο εντυπωσιακή είναι η οργή του Αυτοκράτορα όταν ο Αυστριακός (Γερμανός) μηχανικός Γκράντ ζητάει από τον ίδιο την άδεια να επισκεφθεί την βιβλιοθήκη της Πόλης και να διαβάσει συγγράμματα του Πυθαγόρα και του Αρχιμήδη.
Γκράντ: Ξέρω πως υπάρχουν συγγράμματα του Αρχιμήδη και του Πυθαγόρα, αλλά ο βιβλιοθηκάριος τα φυλάει σαν άγριος σκύλος.
Αυτοκράτορας: Ο βιβλιοθηκάριος κάνει απλώς το καθήκον του. Η θέση του είναι κληρονομική και οι υποχρεώσεις του τόσο αυστηρά καθορισμένες που ούτε εγώ δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Αυτή την δύσκολη στιγμή για την πόλη μας, προσβάλεις τον Θεό θέλοντας να βγάλεις στην επιφάνεια τα συγγράμματα των ειδωλολατρικών φιλοσόφων.
Γκράντ: Αν μόνο ο Ένας μπορεί να μας σώσει τότε δεν υπάρχει λόγος να σπαταλώ τις εφευρέσεις μου και τους υπολογισμούς μου για να διώξω τους Τούρκους από την πόλη σου
Αυτοκράτορας: Η ελληνική φιλοσοφία είναι αιώνια κληρονομιά μας και δεν δανείζουμε τα συγγράμματά μας στους βάρβαρους για να τα νοθέψουν.
Ο Ιουστινιάνης ξερόβηξε και ο βάϊλος γούρλωσε τα μάτια του προσβεβλημένος. Ο αυτοκράτορας προσπάθησε να δώσει εξηγήσεις πως με την λέξη βάρβαρος δεν εννοούσε τους Λατίνους, αλλά ο Γκράντ ήταν Γερμανός, άρα βάρβαρος εκ γενετής.

Freitag, 19. Mai 2017

(20) 19 Μαΐου 1453

Στις επόμενες ημέρες οι υπερασπιστές κατέστρεψαν περί τα 14 λαγούμια. Ο σουλτάνος κατάλαβε ότι δεν θα κατάφερνε τίποτα και εγκατέλειψε την προσπάθεια.

Παράλληλα έχτιζε μεγάλου ξύλινους πύργους και προσπαθούσε να υπερπηδήσει από εκεί τα τείχη.

Μα και αυτούς τους Πύργους οι λίγοι πολιορκούμενοι τους έκαιγαν.
Η περιγραφή του Μίκα Βαλτάρι σε παρασύρει στην τρέλα της φωτιάς και σε βουλιάζει στην απέραντη απελπισία εκείνων των ημερών.

Είναι φαίνεται γραφτό μου να πιω ως την τελευταία σταγόνα το ποτήρι της καταστροφής και του θανάτου. Χτες το βράδυ δεν κατόρθωσα να πεθάνω
Οι επαγγελματίες στρατιώτες μου λένε φθονερά «Είσαι τυχερός Ιωάννη Άγγελε».
Αυτό δεν είναι τύχη. Τώρα ξέρω, με μεγαλύτερη οδύνη από πριν, ότι κανένας δεν πεθαίνει πριν την ώρα του
Κι ας λυσσομανά αυτές τις μέρες τόσο άσκοπα ο θάνατος στα τείχη της πόλης.
Κάθε σφαίρα ακολουθεί, όπως η αστραπή την τροχιά που της έχει χαράξει ο Θεός.
Χτες την νύχτα κάψαμε τον ξύλινο πύργο των Τούρκων. Πολλοί θεωρούν πως αυτό είναι ακόμα μεγαλύτερο θαύμα κι από την ανέγερσή του μέσα σε μία μόνο νύχτα.
Τις πιο σκοτεινές ώρες της νύχτας, βρισκόμουν ξαπλωμένος στη βάση του Πύργου, ντυμένος με τούρκικη στολή. Άκουσα το σύνθημά τους. Δυο ώρες πριν τα ξημερώματα εισβάλαμε στον Πύργο, σπάσαμε τις πόρτες και πετάξαμε μέσα μερικά πήλινα δοχεία γεμάτα μπαρούτι. Αλλιώς δεν θα μπορούσαμε να του βάζαμε φωτιά. Τα μαλλιά μου και τα φρύδια μου κάηκαν. Τα χέρια μου γέμισαν φουσκάλες. Από όσους μπήκαμε στον Πύργο, ήμουν ο μοναδικός που επέζησε.
Από τους Τούρκους στρατιώτες που ήσαν μέσα, μερικοί μόνο κατάφεραν να ξεφύγουν. Το πρωί ο σουλτάνος έδωσε εντολή να τους εκτελέσουν και να καρφώσουν τα κεφάλια τους πάνω σε πασσάλους.



Μίκα Βαλτάρι, Ιωάννης Αγγελος σελ.400

Mittwoch, 17. Mai 2017

(19) 17 Μαϊου 1453


Ο Μεχμέτ, με την βοήθεια Σέρβων Χριστιανών προσπάθησε να εισέλθει στην Πόλη υπογείως. Ένας Γερμανός, ο Γκράντ το ανακάλυψε και ακύρωσε αυτή την προσπάθεια των Τούρκων.
Διαβάστε τις σχετικές περιγραφές από τους ιστορικούς και μυθιστοριογράφους της Πολιορκίας:

Τα αστέρια έλαμπαν ακόμα στον ουρανό σαν ασημένιες καρφίτσες. Η νύχτα αυτές τις τελευταίες ώρες πριν τα ξημερώματα ήταν ήσυχη και παγερή σαν τον θάνατο.
Κοντά στην Καλιγαρία Πύλη σταμάτησα ν’ αφουγκραστώ. Δεν ήταν μόνο οι χτύποι της καρδιάς μου, άκουγα θόρυβο κάτω από τα πόδια μου. Έπειτα είδα τον Γκράντ, τον Γερμανό, να ‘ρχεται προς το μέρος μου κρατώντας έναν δαυλό. Εκεί κοντά υπήρχαν βαρέλια γεμάτα νερό κι αυτός πήγαινε από το ένα στο άλλο, σταματούσε και τα παρατηρούσε. Στην αρχή νόμιζα ότι είχε χάσει τα λογικά του, ή πως έκανε μαγικά.
Με χαιρέτησε στο όνομα του Χριστού,   φώτισε με τον δαυλό του την επιφάνεια του νερού μέσα στο βαρέλι και με προέτρεψε να κοιτάξω κι εγώ. Κάθε τόσο η επιφάνεια του νερού έτρεμε σχηματίζοντας κύκλους, μολονότι η νύχτα ήταν ήσυχη και δεν χτυπούσε ούτε ένα κανόνι.
«Η γη τρέμει» είπα,  «Μήπως τρέμει ακόμα και η γη από θανάσιμο τρόμο;»
«Δεν καταλαβαίνεις τι είναι αυτό που βλέπεις Ιωάννη Άγγελε, έτσι; Οι Τούρκοι δουλεύουν κάτω από τα πόδια μας.»
«Μα πως γίνεται!» φώναξα. Την ίδια στιγμή όμως θυμήθηκα τους λαγουμιτζήδες που είχε ζητήσει ο σουλτάνος από τη Σερβία.
Μίκα Βαλτάρι, Ιωάννης Άγγελος  σελ 374 375.

Ο Μεγάλος Δουξ, ο Δούκας Νοταράς, του οποίου αποστολή ήταν να ασχολείται με παρόμοια  επείγοντα περιστατικά, έσκαψε, μετά από αίτημα του Γκράντ, ένα αντίθετο όρυγμα και κατόρθωσε να διεισδύσει στο τουρκικό, όπου έκαψε τα υποστηρίγματα. Η οροφή κατέρρευσε θάβοντας πολλούς υπονομευτές. 
Στήβεν Ράνσιμαν, η Αλωση της Κωνσταντινούπολης σελ 183

Στο μεταξύ ο αγώνας κατά των Τούρκων έχει παρασύρει τους πάντες μέσα στην Πόλη.

Γυναίκες, γέροι και παιδιά έχουν έρθει εθελοντικά να βοηθήσουν τις επισκευές των δύσμοιρων τειχών. Ο φόβος και η αγωνίας τους δίνει απίστευτες δυνάμεις. Μεταφέρουν πέτρες και κουβαλούν καλάθια γεμάτα χώμα, τα οποία σε κανονικές συνθήκες δεν θα μπορούσε να τα κουνήσει ούτε ο πιο δυνατός άνδρας.
«Προτιμάμε να πεθάνουμε κοντά στους άνδρες μας, στους πατεράδες μας και στους γυιούς μας» λένε «παρά να γίνουμε σκλάβοι»
Μίκα Βαλτάρι, Ιωάννης Άγγελος  σελ 362


Samstag, 13. Mai 2017

(18) 13 Μαϊου 1453

Τη δε 13η Μαϊου οι τετρακόσιοι εκ Βενετίας ναύται, καθά είπομεν ήδη, υπό την ηγεσία του γενναίου Τρεβιζάνου μετέβησαν και κατέλαβον την θέσιν αυτών ως μαχηταί κατά το κινδυνωδέστατον μέρος της αμύνης, απέναντι του Αϊβάν Σεραΐου, εκεί όπου είχαν γίνει αι μεγάλαι επισκευαί του τείχους. Εκεί το μικρό εκείνο, αλλ΄ηρωϊκό σώμα ηγωνίσθη μέχρι της τελικής καταστροφής.
Την αυτήν εκείνην ημέραν, λέγει ο Βάρβαρος, ήλθον τινες Τούρκοι εις τα τείχη, όπως συνάψωσιν αμιμαχίαν, αλλ’ ουδέν άξιον λόγου συνέβη, και μόνον αι βομβάρδαι καθ όλην την ημέραν και όλην την νύχτα ουδέν άλλο έπραττον ή να βομβαρδίζωσιν τα δυσμοιρα τείχη. 

Gustave Schlumberger,
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων 1453, Μετάφραση Σπυρίδων Π. Λάμπρου
σελ. 233


Η Επίθεση κράτησε ως την αυγή. Ο Ιουστινιάνης υπολόγιζε πως αυτή τη φορά στην επίθεση είχαν πάρει μέρος καμμιά σαρανταριά χιλιάδες άνδρες.
«Ο Σουλτάνος απλώς προσπαθεί να μας κάνει να εξαντλήσουμε τις δυνάμεις μας» είπε. Έχουμε μεγάλες και ανεπανόρθωτες απώλειες. Παραδέχομαι πάντως πως απόψε ξέπλυναν την τιμή τους οι Βενετσιάνοι.

................
Ο ήλιος κοκκίνισε τους λόφους του Πέραν. Οι αδελφοί Γκουακάρντι, με ματωμένες πανοπλίες, πέταγαν ο ένας στον άλλο τα κεφάλια των νεκρών Τούρκων. Η στιγμή αυτή χαράχτηκε στην καρδιά μου ανεξίτηλα. Ο ουρανός και η γη, τα χρώματα, ο καπνός ακόμα και το αίμα, όλα ήταν αφάνταστα όμορφα στα ζωντανά μάτια μου, ενώ οι νεκροί με κοίταγαν από τη γη με τα δικά τους αδειανά μάτια.

...............
Όμως αυτή η εμπειρία δεν μου προκάλεσε χαρά, ούτε έκσταση, αλλά απέραντη θλίψη, γιατί είμαι και θα μείνω άνθρωπος, μια σπίθα που την παίρνει ο άνεμος του Θεού από το ένα σκοτάδι στο άλλο. Εκείνη τη στιγμή πιο πολύ από κούραση ένοιωθα την λαχτάρα της καρδιά μου για ανείπωτη ανάπαυση της λήθης. Αλλά λήθη δεν υπάρχει
Λήθη δεν υπάρχει.

Μίκα Βαλτάρι, Ιωάννης Αγγελος, σελ. 363, 365, 366

Freitag, 12. Mai 2017

Περί πολίτικαλ κορέκτ:



Οταν η Ειρήνη ανακηρύχθηκε Αυτοκράτειρα, δεν αναφέρθηκε ως τέτοια, καθώς αυτοκράτειρα είναι και η γυναίκα του αυτοκράτορα! Ανακηρύχτηκε με την ονομασία : Ειρήνη μέγας Βασιλεύς και αυτοκράτωρ των Ρωμαίων.
Στην άλλη άκρη μερικούς αιώνες αργότερα, η Θάτσερ απέθανε ως μια πολύ σπουδαία δημόσιος άνδρας. (Για σκεφτείτε να έλεγαν μια σπουδαία δημόσια γυναίκα)
Εμείς οι φεμινίστριες θα δούμε (αν) πολλούς αιώνες να περνούν που να μην κλέβουμε γραμματικά την κατάληξη των αρσενικών.

Mittwoch, 10. Mai 2017

(17) 10 Μαΐου 1453




 Παρότι τόσο οι Γενουάτες όσο και οι Βεντσιάνοι είναι  σκανδαλωδώς φιλικοί με τον Σουλτάνο,  οι 2.000 Βενετσιάνοι και Γενουάτες που πολεμούν στον πλευρό των Ελλήνων , μέσα στην Πόλη, πολεμούν  σαν λιοντάρια. Με πρώτον τον γενναίο Ιουστινιάνη, ο οποίος θα είναι  και ο μοιραίος αρχιστράτηγος της υπεράσπισης της Πόλης.

Ωστόσο οι διαξιφισμοί μεταξύ των Ιταλών είναι  άγριοι! Ο Βασιλιάς,  με δάκρυα στα μάτια, όπως αναφέρουν οι ιστορικοί, προσπαθεί να τους χωρίζει και να διατηρεί την ειρήνη.

Στο πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, οι Τούρκοι  επεχείρησαν μία γενική επίθεση, η οποία αποκρούστηκαν  επιτυχώς. Οι απώλειες των Τούρκων ήταν μεγάλες, αλλά οι μικρές των υπερασπιστών αναντικατάστατες.

Τα κανόνια συνεχίζουν να βομβαρδίζουν …..
Τα τρόφιμα μειώνονται. Σπαθί έχουν πάρει όλοι όσοι μπορούν. Πολλοί από αυτούς για πρώτη φορά.
Οι  Ιταλοί πολεμούν σαν λιοντάρια και οι Έλληνες σαν τους 300 του Λεωνίδα.

Sonntag, 7. Mai 2017

(16) Αρχές Μαϊου 1453, Γενουατικές προδοσίες


Όλοι οι ιστορικοί της Άλωσης συμφωνούν στο γεγονός ότι τα τουρκικά πλοία πέρασαν στον Κεράτιο, τόσο καθ υπόδειξη των Γενουατών όσο και με τα υλικά που προμήθευσαν οι ίδιοι στον Σουλτάνο.
Ωστόσο, κατά την συμπλοκή των δύο στόλων, 4 ημέρες αργότερα, βυθίστηκε ένα πλοίο των Γενουατών από τους Τούρκους.
Οι Γενουάτες είχαν το θράσος να διαμαρτυρηθούν στον Σουλτάνο για την απώλειά του. Μπορούμε να φανταστούμε, χωρίς να είμαστε παρόντες την συνομιλία του Σουλτάνου με τους μαφιόζους Γενουάτες του Γαλατά.
- Καλά ρε Μεχμέτη, εμείς σε βοηθάμε και συ βουλιάζεις τα πλοία μας;
- Μην ανησυχείτε, όταν θα μπούμε στην Πόλη, ελάτε και σείς! Κάποιο ξεροκόκαλο θα μείνει και για σας.
περί της ως άνω συνομιλίας, μας πληροφορεί ο Schlumberger, ως ακολούθως:
Γενουάτες: Εχομεν διάθεσιν , είπον εις αυτόν, να μείνωμεν ουδέτεροι, ένα μόνον έχομεν πάθος εν τη φοβερά θέσει, εν ή ευρισκόμεθα μεταξύ δύο πυρών, να μείνωμεν ειρηνεύοντες μεταξύ των δύο εμπολέμων.
Μεχμέτης: Μη γιγνώσκοντες, ότι ιδική σας είναι η ναύς, αλλά θαρρούντες ότι είναι των υπεναντίων, επράξαμεν τούτο. Εχετε λοιπόν θαρρος και εύχεσθε να κυριεύσωμεν την πόλιν. Διότι είναι εγγύς ο καιρός που πάσα ζημία και παν έτερον το οφειλόμενον υμίν δοθήσεται.
----------------------------
Gustave Schlumberger,
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως υπό των Τούρκων 1453, Μετάφραση Σπυρίδων Π. Λάμπρου
σελ. 223

(15) 7 – 8 Μαϊου 1453, Βενετικές ίντριγκες

Μετά την ήττα των υπερασπιστών, ο Σουλτάνος δεν επεχείρησε επίθεση. Προτίμησε προς το παρόν να καταπονήσει την άμυνα. Οι προμήθειες στην Πόλη εξαντλούνταν. Ο Αυτοκράτορας οργάνωσε μια επιτροπή που θα φρόντιζε ώστε να διανεμηθούν εξ ίσου τα ελάχιστα. Αν και οι μερίδες ήταν μικρές, κάθε οικογένεια έλαβε το μερίδιο της και δεν υπήρξαν άλλα παράπονα.

Ο Αυτοκράτορας αγνοούσε ότι η Γερουσία της Βενετίας είχε ήδη από τις 13 Απριλίου αποφασίσει να στείλει στόλο με τις εξής οδηγίες: Ο στόλος θα παρέμενε αγκυροβολημένος στην Τένεδο μέχρι τις 20 Μαΐου. Μαζί του θα ενώνονταν και άλλα πλοία προερχόμενα από την Κρήτη και από την Εύβοια.
Ωστόσο δεν έπρεπε να προκαλέσει καμία δράση με τους Τούρκους προτού να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη και να θέσει τον εαυτό του στην διάθεση τους αυτοκράτορα, τονίζοντας τις μεγάλες θυσίες που έκανε η Βενετία για να έλθει προς βοήθεια του. Εάν ο Κωνσταντίνος είχε ήδη κλείσει ειρήνη με τους Τούρκους, ο αντιναύαρχος έπρεπε να πάει στον Μορέα και να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις του για να υποχρεώσει (δηλαδή να ανοίξει κι άλλη πληγή στον χριστιανικό κόσμο) τον δεσπότη Θωμά να επιστρέψει ορισμένα χωριά τα οποία είχε προσαρτήσει παράνομα.

Στις 8 Μαΐου, οι οδηγίες άλλαξαν. Εάν ο Λορεντάν (ναύαρχος τους Βενετικού στόλου) μάθαινε , κατά την διάρκεια του ταξειδιού του, ότι ο αυτοκράτορας δεν είχε κλείσει ειρήνη, έπρεπε να επιβλέψει ώστε η Εύβοια να τεθεί στην πρέπουσα κατάσταση άμυνας. Επιπλέον έπρεπε να συνοδεύεται από έναν πρεσβευτή, τον Βαρθολομαίο Μαρτσέλο, ο οποίος έπρεπε να σπεύσει στην Αυλή του σουλτάνου και να διαβεβαιώσει τον Μεχμέτ για τις ειρηνικές προθέσεις της Βενετίας.
Ο Σουλτάνος έπρεπε να δεχτεί πιέσεις να κλείσει ειρήνη και ο αυτοκράτορας να δεχτεί οποιουσδήποτε όρους. Εάν ο Μωάμεθ ήταν αποφασισμένος να συνεχίσει την πολιορκία, ο πρεσβευτής δεν έπρεπε να συνεχίσει αλλά να επιστρέψει και να δώσει αναφορά στην Γερουσία.
Με λίγα λόγια οι Βενετσιάνοι προσπαθούσαν να βγούν λάδι με κάθε κατάσταση.


Στήβεν Ράνσιμαν, η Αλωση της Κωνσταντινούπολης, σελ. 176, 177

Dienstag, 2. Mai 2017

Η Αγγέλα και η Σ.Α.

Η Δρ Αγγέλα Μέρκελ, προσφέρθηκε στον Σαουδάραβα ομόλογό της (είναι μεγάλος δημοκράτης) να εκπαιδεύει στρατιώτες για να αντιμετωπίσουν αυτόν τον φασίστα και δικτάτορα τον Ασαντ.
Για όποιον δεν καταλαβαίνει ειρωνεύομαι.

Για περισσότερες πλεροφορίες διαβάστε όσοι ξέρετε γερμανικά, αν και η σελίδα έχει και άλλες γλώσσες.

Montag, 1. Mai 2017

Τι επιδιώκουν οι εταίροι μας

Το χρέος ως μέσο εξαφάνισης του Ελληνισμού!

Καλή Πρωτομαγιά



Ο Μάης ανήκει στους εργάτες; Ωστόσο είναι ο πιο λαμπρός μήνας του χρόνου και μόνο τραγούδια του αξίζουν!
Αντε με τέμπο να τραγουδήσουμε, ας είναι και νύχτα.





Τα λόγια ήτανε καλά
καλά και τιμημένα
μαλαματένιος ο σταυρός
χωρίς καδένα

Άνοιξε το παράθυρο να μπει
δροσιά να μπει του Μάη
εμείς γι’ αλλού κινήσαμε γι’ αλλού
κι αλλού η ζωή μας πάει

Οι βέρες ήτανε χρυσές
χρυσές κι οι αλυσίδες
που δέσανε τα νιάτα μας
πως δεν τις είδες

Άνοιξε το παράθυρο να μπει
δροσιά να μπει του Μάη
εμείς γι’ αλλού κινήσαμε γι’ αλλού
κι αλλού η ζωή μας πάει

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...